سکته قلبی و سکته مغزی دو بیماری مهم در حوزه قلب و عروق هستند که هر دو میتوانند عوارض جدی و حتی مرگباری را به همراه داشته باشند، اما تفاوت اصلی بین این دو بیماری در محل رخداد آنها قرار دارد.
در سکته قلبی، عروقی که خون به عضله قلب میرسانند، بطور کامل مسدود میشوند که منجر به مرگ عضله قلبی میشود، اما در سکته مغزی، عروقی که به مغز خونرسانی میکنند، مسدود میشوند که باعث اختلال در عملکرد مغز و نقص عملکرد حسی و حرکتی میشود. عوامل ایجاد کننده این دو بیماری نیز متفاوت است. در صورت سکته قلبی، اغلب علت اصلی آن تجمع چربیها در عروق قلب است، در حالی که در سکته مغزی، عامل اصلی میتواند تشکیل لخته خون در عروق مغزی یا خونریزی در مغز باشد.
تفاوت علائم سکته مغزی و حمله قلبی
حمله قلبی و سکته مغزی دو وضعیت پزشکی جدی هستند که باعث ایجاد مشکلات جدی در بدن میشوند. این دو وضعیت علائمی مشابه را دارند، مانند درد در قفسه سینه، تنگی نفس و حالت تهوع. با این حال، تفاوتهای مهمی نیز بین این دو وجود دارد که در ادامه به آنها میپردازیم:
سکته مغزی
علائمی مانند ضعف یا فلج یک طرف بدن، مشکل در صحبت کردن و درک کلام، از دست دادن تعادل، سرگیجه و سردرد شدید را نشان میدهد.
حمله قلبی
علائمی همچون درد در ناحیه قفسه سینه که به بازوها، شانهها، فک و گردن یا پشت سر انتشار مییابد، تنگی نفس، تعریق شدید و احساس تهوع و استفراغ را نشان میدهد.
علائم مشترک
برخی علائم مشترک مانند خستگی شدید، ضعف عمومی، احساس ناراحتی و اضطراب نیز ممکن است وجود داشته باشد.
علائم سکته مغزی | علائم حمله قلبی |
---|---|
ضعف یا فلج یک طرف بدن | درد در ناحیه قفسه سینه |
مشکل در صحبت کردن و درک کلام | درد در بازوها، شانهها، فک و گردن |
از دست دادن تعادل | تنگی نفس |
سرگیجه | تعریق شدید |
سردرد شدید | احساس تهوع و استفراغ |
با شناخت این تفاوتها و فوریت در رساندن بیمار به مراکز درمانی، میتوان زمان را برای ارائه درمان مناسب و امداد رسانی سریع به بیماران کوتاهتر کرد.
تفاوت ریسک فاکتورهای سکته قلبی و مغزی
سکته قلبی و مغزی هر دو عوامل خطر مشابهی دارند، اما تفاوتهایی نیز بین آنها وجود دارد که در ادامه به آنها پرداختهایم:
ریسک فاکتورهای سکته قلبی
- فشار خون بالا: تأثیر بالایی در بروز سکته قلبی دارد.
- دیابت: اگر دیابت داشته باشید، خطر سکته قلبی بیشتر است.
- سابقه خانوادگی: در صورت وجود سابقه سکته قلبی در خانواده، باید خطر را در نظر بگیرید.
- سیگار: سیگار کشیدن باعث افزایش خطر سکته قلبی میشود.
- چاقی و تغذیه نامناسب: چاقی و تغذیه نامناسب نیز باعث افزایش خطر میشوند.
ریسک فاکتورهای سکته مغزی
- فیبریلاسیون دهلیزی: نامنظم شدن ضربان قلب میتواند عامل ایجاد لختههای خونی در عروق مغزی باشد.
- فشار خون بالا: فشار خون بالا میتواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد.
- دیابت: اگر دیابت داشته باشید، خطر سکته مغزی بیشتر است.
- سیگار: سیگار کشیدن باعث افزایش خطر سکته مغزی میشود.
- چاقی و تغذیه نامناسب: چاقی و تغذیه نامناسب میتوانند باعث افزایش فشار خون و کلسترول شوند.
تفاوت درمان سکته قلبی و سکته مغزی
سکته قلبی و مغزی از نظر علائم و درمان با یک دیگر متفاوت هستند. برخی از روشهای درمانی عبارتند از:
درمان سکته قلبی
برخی از روشهای درمانی برای سکته قلبی عبارتاند از:
داروها برای باز کردن عروق مسدود شده
داروهای خاصی برای حل یا شکستن لختههای خونی که شریانهای تأمین کننده قلب را مسدود میکنند، استفاده میشود.
آنژیوپلاستی و استنت گذاری
در این روش، یک بالون کوچک در داخل شریان مسدود شده باد میکنند تا آن را باز کند و یک استنت برای جلوگیری از بسته شدن مجدد شریان قرار میگیرد.
پیوند بای پس عروق کرونر (CABG)
در موارد شدید، جراح ممکن است با استفاده از یک رگ خونی از قسمت دیگری از بدن یک مسیر انحرافی در اطراف شریان مسدود شده ایجاد کند.
درمان سکته مغزی
برخی از روشهای درمانی برای سکته مغزی عبارتاند از:
داروهای لخته شکن
داروهای خاصی را میتوان برای حل کردن لخته خون که باعث سکته میشود و بازگرداندن جریان خون به مغز تجویز کرد.
ترومبکتومی مکانیکی
این روش شامل استفاده از کاتتر برای برداشتن فیزیکی لخته از رگ خونی مسدود شده است.
درمان توانبخشی
پس از سکته مغزی، برنامههای توانبخشی با تمرکز بر تمرینات فیزیکی، گفتار و کاردرمانی برای بازیابی عملکردهای از دست رفته و بهبود کیفیت کلی زندگی بسیار مهم است.
به یاد داشته باشید که حملات قلبی و سکته مغزی هر دو اورژانس پزشکی هستند. اگر شما یا شخصی علائمی را تجربه کردید، برای اطمینان از درمان سریع و مناسب، در سریعترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنید.
چگونه میتوان سکته قلبی را از سکته مغزی تشخیص داد؟
سکته قلبی و سکته مغزی دو وضعیت پزشکی جداگانه هستند که هر دو نیاز به تشخیص و درمان سریع دارند، اما برای تشخیص این دو حالت، علائم و نشانههایی وجود دارد که میتواند کمک کند. در سکته قلبی، علائم به طور معمول شامل درد یا تنگی در قفسه سینه، درد در بازو چپ یا به صورت پراکنده در سر و گردن است.
همچنین، تنگی نفس، سردرد شدید و تهوع نیز ممکن است همراه باشد. اما در سکته مغزی، علائم در بیشتر موارد شامل ضعف یا فلج در یکی از نیمههای بدن، سردرد شدید و ناگهانی، عدم توازن و دشواری در صحبت کردن است.
در هر دو حالت، اگر این علائم وجود داشته باشد، باید در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه شود تا تشخیص صحیح و درمان مناسب صورت گیرد.
تأثیر سبک زندگی در پیشگیری از سکته قلبی و سکته مغزی
رژیم غذایی و سبک زندگی سالم میتواند نقش مهمی در پیشگیری از سکتههای قلبی و مغزی ایفا کند. مطالعات نشان داده است که افرادی که رژیم غذایی سالم دنبال میکنند، با محدود کردن مصرف چربیها، نمک و شکر، کاهش وزن و بهبود سطح کلسترول خود میتوانند خطر ابتلا به سکتههای قلبی و مغزی را کاهش دهند.
همچنین، فعالیتهای ورزشی منظم، کاهش تنشها و استرسهای روزمره، ترک عادتهای مضر مانند سیگار و مصرف الکل نیز میتواند به بهبود سلامتی قلب و عروق کمک کند. در نتیجه، با رعایت یک رژیم غذایی سالم و سبک زندگی مناسب، احتمال ابتلا به سکتههای قلبی و مغزی را میتوان به شدت کاهش داد.
جمع بندی
سکته قلبی و مغزی از نظر منشأ متفاوت هستند. سکته قلبی به دلیل بلاک شدن عروقی است که خون را به قلب نمیرساند و سبب مرگ قسمتی از عضله قلب میشود، اما وقوع سکته مغزی بر اثر عدم رسیدن خون به قسمتی از مغز است که میتواند عوارضی مانند فلج و مشکلات حافظه را به دنبال داشته باشد.